Điểm tên chủ nhân các giải thưởng Nobel năm 2019

Kinh tế

Giải thưởng thuộc về 3 nhà khoa học Abhijit Banerjee, Esther Duflo và Michael Kremer. Họ được giải với nghiên cứu về cách tiếp cận thực nghiệm trong việc giảm nghèo toàn cầu.

Trong đó, bà Esther Duflo (quốc tịch Pháp và Mỹ) là phụ nữ thứ hai giành giải này, sau 50 năm. Bà cũng là người trẻ nhất từng giành được Nobel Kinh tế, ở tuổi 47.

Ông Abhijit Banerje (quốc tịch Mỹ) sinh năm 1961 tại Mumbai (Ấn Độ). Ông hiện giảng dạy tại Học viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ). Esther Duflo sinh năm 1972 tại Paris (Pháp), hiện cũng làm việc tại Học viện Công nghệ Massachusetts (Mỹ).

Còn ông Michael Kremer (quốc tịch Mỹ) sinh năm 1964, là giáo sư Đại học Harvard.

Ba nhà khoa học đạt giải Nobel Kinh tế 2019 (từ trái qua): ông Abhijit Banerjee, bà Esther Duflo và ông Michael Kremer.

Y học

Giải Nobel Y sinh 2019 vinh danh 3 nhà khoa học William Kaelin, Peter J. Ratcliffe và Gregg Semenza cho nghiên cứu về “cách các tế bào cảm nhận và thích nghi với lượng khí ô xy sẵn có”.

Ba nhà khoa học này đã phát hiện cơ chế các tế bào sử dụng khí ô xy để đốt cháy năng lượng và giúp cơ thể duy trì cũng như tạo ra các mô mới.

Từ trái sang: ba nhà khoa học Gregg L. Semenza, Peter Ratcliffe, và William G. Kaelin – Ảnh: AFP, REUTERS

Vật lý

Nhà khoa học người Mỹ gốc Canada James Peebles, giáo sư danh dự của Đại học Princeton, đã nhận được phân nửa giá trị giải thưởng và phần còn lại chia đều cho hai nhà khoa học Thụy Sĩ là giáo sư danh dự Michel Mayor và nhà thiên văn học Didier Queloz của Đại học Geneva (Thụy Sĩ).

Trong đó, giáo sư Peebles được vinh danh nhờ vào “các khám phá về khía cạnh lý thuyết trong lĩnh vực vũ trụ vật lý học”, còn hai ông Mayor và Queloz đồng đoạt giải vì “phát hiện ra một hành tinh ngoài hệ mặt trời đang xoay quanh một ngôi sao giống như mặt trời của chúng ta”.

(Từ trái sang phải) Các nhà khoa học đoạt giải Nobel Vật lý 2019 James Peebles, Didier Queloz và Michel Mayor

Hóa học

Với những thành tựu góp phần phát triển pin lithium-ion, nhóm 3 nhà khoa học gồm John Goodenough (Mỹ), Stanley Whittingham (Anh) và Akira Yoshino (Nhật) đã được nhận giải Nobel hóa học 2019

Mỗi người trong họ đều đã có một đóng góp quan trọng trong quá trình phát triển thành công pin lithium-ion và đưa nó vào phổ biến trong cuộc sống.

Vào đầu những năm 1970, ông Stanley Whittingham đã sử dụng hệ thống thiết bị rất lớn để phát triển loại pin lithium có thể hoạt động đầu tiên.

Sau đó ông John Goodenough đã tăng gấp đôi tiềm năng hoạt động của pin lithium, tạo ra những điều kiện phù hợp để có một loại pin mạnh mẽ và hữu dụng hơn.

Giáo sư Akira Yoshino là người đã thành công trong việc loại bỏ lithium nguyên chất khỏi pin, thay vào đó chỉ dựa hoàn toàn trên lithium-ion, vốn an toàn hơn lithium nguyên chất. Điều này đã khiến loại pin này có thể khai thác ứng dụng rộng rãi trong thực tế.

Các nhà khoa học vừa được trao giải Nobel hóa học 2019, từ trái qua là các ông John B. Goodenough, M. Stanley Whittingham và Akira Yoshino – Ảnh: REUTERS

Văn học

Giải Nobel Văn học 2018 thuộc về tác giả người Ba Lan Olga Tokarczuk và giải Nobel Văn học 2019 thuộc về tác giả người Áo Peter Handke.

Sở dĩ giải Nobel Văn học 2018 lại được công bố vào năm 2019 là vì giải thưởng này đã bị hoãn trao vào năm ngoái vì bê bối tình dục liên quan đến tổ chức này.

Nhà văn, nhà thơ Olga Tokarczuk được vinh danh vì “lối viết giàu sức tưởng tượng, một cảm xúc rộng khắp như cách vượt qua mọi ranh giới, coi đó như một cách/lối sống”.

Trong khi đó, nhà văn Peter Handke được trao giải “vì một tác phẩm có ảnh hưởng cùng sự khéo léo về ngôn từ đã khám phá được ngoại diên và sự độc đáo của trải nghiệm làm người”.

Hòa bình

Giải Nobel Hòa bình 2019 được trao cho Thủ tướng Ethiopia, Abiy Ahmed.

Ông được vinh danh nhờ những nỗ lực “nhằm xây dựng hòa bình và hợp tác quốc tế”.

Ethiopia đạt thỏa thuận hòa bình với Eritrea hồi năm ngoái, chấm dứt 20 năm bế tắc quân sự sau cuộc chiến tranh biên giới 1998-2000.